Tarihçe
Tarihçe

Derneğimiz nasıl kuruldu, bugüne nasıl geldi?

Hasta ve Hasta Yakini Haklari Dernegi 9 Eylül 1997`de kuruldu ….

HAYAD nedir?

HAYAD yani ” Hasta ve Hasta Yakini Hakları Derneği “, ülkemizde ve dünyada oldukça yeni gündeme gelen bir konu olan hastalarin ve yakinlarinin saglik hizmeti alirken kullanmalari gereken haklari konusunda toplumda bir duyarlik yaratmaya çalisan bir sivil örgütlenmedir.

HAYAD neden kuruldu?

Ülkemizde yasama hakki dahasi saglikli yasama hakki gerektigi gibi tüm yurttaslara saglanamamaktadir. Ülkemizde yasayan Insanlarin çogu sagliklarini korumak ve gelistirmek bir yana hastalik hallerinde yararlandiklari saglik hizmetlerinden hosnut degildir. Hizmetin sunumu sirasinda bireylerin pekçok hakki göz ardi edilmekte, degisik biçimlerde hak ihlalleri yasanmakta ve bunlardan kaynaklanan magduriyetler ortaya çikmaktadir. Bunlarin bir bölümü saglik sisteminden ve olanaksizliklardan kaynaklanmaktadir. Ancak sorunlarin önemli bir bölümü de bu hizmet sirasinda, hizmetten yararlanma durumunda olan bireylerin bu alandaki haklarinin, hizmeti veren saglik personelince yeterince bilinmemesi nedeniyle olusmaktadir. HAYAD bu bilgi eksikligini ortaya koymak, haklari talep etmek ve hatirlatmak üzere bir gönüllü kurulusun görev üstlenmesi gerekliliginden yola çikarak kurulmustur.

HAYAD’ı kimler kurdu?

HAYAD, söz konusu hizmeti aldiklari sirada çesitli nedenlerle magdur olan veya duyarliliklarindan dolayi bu konuda bir seyler yapilmasini düsünen kisilerin rastlantiyla bir araya gelmesiyle olustu. HAYAD kuruculari içinde degisik mesleklerden kisiler vardir. Dernek kurucusu ve aktivistleri arasinda, hastalar, hasta yakinlari, hukukçular, saglikçilar, mimarlar, ev kadinlari, ögrenciler yani bu konuya ilgi duyan herkes bulunmaktadir. Dernegin kurulusu öncesinde bu aktivistler uzun süren bilgilenmeye yönelik toplantilardan ve yogun tartismalardan sonra bir olusmasi gereken yapinin bir “dernek” olmasina karar verdiler.

HAYAD Nasıl Kuruldu?

Gerek kamu, gerekse özel saglik kuruluslarina bir saglik problemi için basvuran hemen herkes, bu kurumlarda verilen hizmete iliskin olarak yakinmakta, elestirmekte, yetersizliklere isyan etmektedir. Bu aci gerçekleri ses çikarmadan kabul etmek, yasanan bu sorunlari kadere baglamak ve en basta Anayasanin bir çok maddesinde herkesin hayatini beden ve ruh sagligi içerisinde sürdürmesini saglamak görevini üstlenen, ancak bunu gerçeklestirmekten uzak bir devletin gerekli tüm düzenlemeleri yapacagini ummak da mümkün. Ancak tersini yapmak da olasi. Iste bu noktada bir seyler yapilmasi gerekliligi düsüncesinden hareketle ve toplumun gücüne inanan yukarida belirttigimiz insanlar Hasta ve Hasta Yakini haklari Dernegi HAYAD`i kurmaya karar verdi. Üstelik sadece kendilerinin degil; bu ülkede yasayan herkesin Anayasal hakki olan saglikli yasamaya ulasmasi için, sesini ve gücünü, yine bir Anayasal hak olan örgütlenme hakki dogrultusunda bir “dernek” çatisi altinda birlestirdiler. Kurulus çalismalarini içeren sürecin sonunda HAYAD 08.09.1997 tarihinde tüzel kisiligini kazanarak resmen kurulmus oldu.

HAYAD ‘ın görevleri nedir?

HAYAD kendisine su görevleri vermiştir.

  • hasta ve hasta yakinlarinin haklarini toplum içinde yayma, yayginlastirma ve bununla ilgili duyarliligi yaratma ve artirma,
  • bireyleri egiterek bu konudaki bilgilerini artirma ve uygulamada talep edecek düzeyde bilinçlendirme,
  • haklarini arayanlara yol gösterme ve aydinlatici danismanlik yapma,
  • sik karsilasilan hak ihlallerini belirleme ve gösterme
  • hak ihlalinde bulunan kisi ve kurumlari uyarma,
  • hak ihlallerini ve yapanlari kamuoyuna gösterme,
  • hak ihlallerine karsi kamuoyu tepkisini örgütleme ve yönlendirme,
  • bu süreçte yasanan magduriyetlerde izlenecek yasal süreçlere “müdahil” olarak katilma

Kisacasi HAYAD `in görevleri “hasta ve hasta yakinlarini haklariyla bulusturmak” olarak özetlenebilir. Ancak tüm bunlar, bu haklarin varoldugu bilincinin kamuoyunda yayginlasmasi, ve mücadeleye birçok kisinin olanaklariyla katki ve katilimda bulunmalarina baglidir.

HAYAD hangi tür etkinlikler yapıyor?

Kurulus tarihinden bu yana geçen süre içerisinde kisitli kosul ve olanaklarina karsin HAYAD, temel olarak hasta haklarinin bilinmesi, yayginlasmasi, ögrenilmesi ve hizmet sirasinda talep edilmesi ve uygulamada gerçeklesmesi için degisik çalismalar sürdürüyor. Hasta haklari konusunda HAYAD` in iki büyük hedefi var.

Bu hedeflerden ilki: Ihlalleri daha ortaya çikmadan önlemektir.
Bu hedefe varmak için geçen süre içerisinde bir çok faaliyette bulunuldu. Gerek hasta haklari konusunda düzenlenen toplantilara katilarak, gerekse bizzat HAYAD tarafindan organize edilen toplantilar gerçeklestirilerek genis bir kesime yönelik olarak aydinlatma ve aydinlanma süreci yasandi. HAYAD, kuruldugundan bu yana geçen süre içerisinde, kis aylarinda her ayin ilk Cumartesi günü, degerli hukukçu, deontolog ve týp mensuplarinin konusmaci olarak katildigi sürekli “Aydinlanma Toplanti ve Konferanslari” düzenlemektedir. Bunun disinda özellikle saglik hizmetinin verildigi yerlerde hizmet verenlere ve basta kronik hasta ve yakinlarinin olusturdugu özel hasta gruplarina giderek hasta haklari konusunda egitim çalismalari yapilmaktadir. Konuya ilgi duyan her kisi ve kesime ulasarak bu konuda geçerli ve gerekli olan bilgi sunulmakta degisik sorunlar tartisilarak bazi sonuçlara ulasilmaya çalisilmaktadir. Toplumun bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi noktasinda yaygin kamu iletisim araçlarindan da yararlanilmakta her olanakta genis kitlelere ulasan yayinlarda konunun gündeme getirilmesi dogrultusunda özel çaba harcanmaktadir.
Hasta hakki ihlallerinin ortaya çikmadan önlenmesi hedefini gerçeklestirmek baglaminda düzenledigimiz/katildigimiz bu toplantilarin yani sira, hasta ve hasta yakinlarina rehber olacak bazi yazili ürünler de ortaya konulmaya çalisilmakta, bu amaçla birçok kurum ve kesimle birçok isbirligi gerçeklestirilmektedir. Ülkemizde konuyu en ayrintili biçimde isleyen “Hasta ve Hasta Yakini Haklari” kitabi dernegimizin katkilariyla olusturulmustur.

HAYAD `in ikinci büyük hedefi ise; hakki ihlal edilen insanlarin bu haklarini yasal organlar önünde arayabilmeleri ve tatmin edici sonuçlara varabilmeleridir.
Bu amaç, gerçeklestigi ölçüde birinci amaca da destek olacak, uygun ve etkin kontrol mekanizmalarinin olmasi halinde saglik personeli hizmeti verirken daha dikkatli olacaktir.
Bunun için dernegimize yapilan her türlü basvuru degerlendirilmekte, hak ihlaline ugradigi düsüncesine sahip olan herkese yararlanabilecegi basvuru yollari gösterilmektedir. Bu amaçla hazirlanan bir brosür hazirlanarak mümkün oldugunca çok insana ulastirilmistir. Bu tür basvurulari yapanlarin açtigi davalar ayni amaç dogrultusunda yakindan takip edilmekte ve çesitli durusmalarda basta avukat üyelerimiz olmak üzere hazir bulunularak magdurlar desteklenmekte ve gerektiginde konuyla ilgili aydinlatici basin açiklamalari yapilmaktadir.
Dernek bünyesinde olusturulan hukuk, saglik ve egitim komisyonlari düzenli toplanarak kendi programlarini olusturmaktadirlar. Hukuk komisyonu tarafindan sik karsilasilan sorunlara yönelik olarak, yürürlükte olan saglik mevzuati taranarak, hastalarin ve yakinlarinin haklari açisindan degerlendirilmektedir. Benzer biçimde Saglik komisyonu da basvuru ve sikayetlerin tibbi yönden degerlendirmesini yaparak tutulmasi gereken yol üzerinde yorumlar getirerek hukuki islerligi kolaylastirici katkilarda bulunmaktadir. Ayrica hekimlik uygulamalari ve tibbi etik alaninda da çesitli çalismalar yapilmaktadir.
Dernek YK`nun aldigi bir kararla her yilin 26 Ekim günü “Hasta Haklari Günü” olarak benimsenmis, son iki yildir bu günün içinde bulundugu hafta içinde hasta haklari konusunda degisik etkinlikler gerçeklestirilmektedir. Bu baglamda konuyu gündemde tutmak, duyarligi artirmak ve özendirmek amaciyla; her yil bir hasta ya da hasta yakinina, bir saglik çalisani ya da kurumuna, bir hukukçu ya da hukuk kurumuna ve bir gazeteci ve basin kurulusuna hasta haklari konusunda yaptigi çalismalardan dolayi hizmet plaketi verilmektedir.
Son olarak saglik hizmeti uygulamasi sirasinda haklarin ögrenilmesi, yararlanilmasi ve ihlal durumlarinda basvuru mekanizmalarinin yerinde isletilmesi için; hastalarin ve yakinlarinin hemen yani basinda olmamizi saglayacak olan ve “Hasta Haklari Yönetmeligi”nde söz edilen “Hasta Hakki Danisma Birimleri”nin olusturulmasi konusunda isbirligi çabalari sürdürülmektedir. Dernegimiz bu birimlerin olusturulmasi ve isletilmesi konusunda en azindan örnek yapilar olusturulmasi konusunda çesitli kurumlarla iliskiye geçerek ortak çalismalar gerçeklestirmek istemektedir.

Peki karar alıp da gerçekleştiremediklerimiz !

HAYAD olarak, Türkiye`de, hasta haklari konusunda yapilacak çok fazla is oldugunun, dolayisiyla da oldukça agir fakat bir o kadar da önemli bir görev üstlendigimizin farkindayiz. Bunun en büyük delili ise dernegimize basvuran insan sayisinin her geçen gün artmasidir.
Tüm bu görevin birkaç kisi tarafindan gerçeklestirilmesinin olanaksiz oldugunu biliyoruz. Bu nedenle en kisa zamanda dernek çatisi altinda çalisacak gönüllü ve uzman kisilerin arttirilmasi, etkin ve etken kilinmasi gerekmektedir. Bugün hasta haklarinin Türkiye`de taninmasi ve uygulanmasi yönünde yepyeni projeler düsünülüp üretilmelidir. HAYAD böyle yapilanmalar içerisinde gönüllü olarak çalisacak kisilere her zamankinden daha çok ihtiyaç duymaktadir.

Gelecekte HAYAD. . .

Bir toplum içinde yasayan bireylerden olustugumuz bilinci ile örgütlenmenin önem ve anlamini dogru anlayarak, hasta ve hasta yakini haklari konusunda öngördügü hedefleri yasama geçirmek istiyoruz. Bu dogrultuda çok önemli bir yere sahip olan HAYAD `in gelecekte çok daha önem kazanacagi, dolayisiyla “herkesin bir gün hasta olabilecegi” ihtimalinden hareketle hepimizin hasta haklarini sahiplenmemiz ve savunmamiz gerektigini düsünüyoruz.
HAYAD bundan sonraki faaliyetlerinde de sadece hastalarin degil, ayni zamanda, hatta öncelikle, saglik hizmeti verenlerin hasta haklarini bilmesi ve uygulamasi gerektigi gerçegini göz önünde bulundurarak, yürüttügü egitim çalismalarini yayginlastiracaktir.
Türkiye`de HASTA HUKUKU kavraminin yerlesmesi yönünde çalismalarda bulunacaktir. Insanin dogumu ile kazandigi, vazgeçilemez, devredilemez bir nitelik tasiyan saglikli yasam hakkinin gerçek anlami ile saglanabilmesi noktasinda adeta hayati bir önem tasiyan hasta haklari için sadece HAYAD `in degil, hepimizin yapmasi gerektigi daha çok sey oldugunu düsünüyoruz. Baska illerde ve yörelerde benzer gruplasmalarin hatta derneklerin olustugunu duymak bizleri sevindiriyor. Bu dogrultuda gerekli isbirligi ve bilgi deneyim paylasiminda bulunmaya söz veriyoruz.

Derneğe üye olma kosulları

Dernege, 18 yasindan büyük ve Dernekler Kanunu`ndaki kosullari tasiyan herkes üye olabilir. Konuya ilgi duyan herkes de bu dernege üye olabilir, çalismalarina ve etkinliklerine katilabilir. Bir hizmeti alan ya da alma olasiligi olan kisileri ilgilendiriyor gibi görünse de toplumun her bireyinin bu konuda bilgilenmes ve duyarlik göstermesi gerekir.

 

Anasayfa  |  Hesap Numaralarımız  |  İletişim

Copyright 1997-2020 www.hayad.org.tr Tüm hakları saklıdır.